Tinnitus als symptoom van burnout

Gepubliceerd op 26 Dec, 2021

Deel artikel
Frans Hagens
Coach

Tinnitus als symptoom van burn-out

Henk is het type persoon dat altijd doorgaat, altijd bezig is en zich graag nuttig wil voelen. Hij heeft een hekel aan niets doen en zoekt continu nieuwe uitdagingen. Ook in het weekend is hij altijd op pad. Hij is actief binnen vele verenigingen. Het lijkt of dat hij altijd op zoek is naar nog meer verantwoordelijkheid. Dit patroon bezigt Henk dus al vele jaren.

De laatste tijd is Henk wel steeds vaker moe, hij slaapt inmiddels niet of zeer slecht en hij heeft grote donkere wallen onder zijn ogen. Uiteraard gaat Henk gewoon door. Op een bedrijfsfeest krijgt Henk opeens een dof geluid/ruis in zijn oor en het lijkt of zijn oor dicht zit. Ondanks pogingen om kort druk op de neus te zetten gaat dit gevoel en geluid niet weg.

Een bezoek aan de huisarts levert niets of, het trommelvlies laat een kleine bolling zien. Niets ernstigs dus en moet vanzelf weer over gaan. Maar het gaat niet over en Henk gaat zich hier steeds meer aan irriteren, want Henk heeft niet meer de controle over zijn lichaam. Hierdoor gaat Henk steeds slechter slapen en dat heeft dan weer een negatief effect op zijn oorsuizen.

Vanaf dat moment gaat het snel, zijn lijf wil niet meer en Henk is volledig opgebrand. Hij gaat op zoek naar hulp. Henk heeft roofbouw op zijn lichaam gepleegd, door onvoldoende aandacht te hebben voor het rust en herstelsysteem. Uit onderzoek (een stresstest en vragenlijsten, blijkt dat Henk een ernstige burn-out heeft en dat zijn stress-systeem (sympathicus = gaspedaal) continu aanstaat en een enorme piek laat zien.

Overactiviteit van de hersenen

Oorsuizen wordt met een ander woord ook wel tinnitus genoemd. Tinnitus en burn-out kan dus samen voorkomen. In feite kunnen alle mentale stress en emotionele problemen leiden tot tinnitus of kunnen het zelfs verergeren. Een vicieuze cirkel van oorzaak en gevolg.

In Nederland hebben zo'n 2 miljoen mensen last van tinnitus. In meer of mindere mate. Bij zo'n 50.000 van hen leidt tinnitus tot ontwrichting van hun leven.

Tinnitus kan dus ook gezien worden als een symptoom van mentale overbelasting en komt dan voort uit een alsmaar aanhoudende overactiviteit van de hersenen.

Verstoorde prikkelverwerking

De oorzaak van de overbelasting kan liggen op het gebied van gehoorverlies, een verminderde lichamelijke conditie, psychische overbelasting of een combinatie van deze oorzaken. Lichamelijk onderzoek levert vaak niets op, en de cliënt gaat naar huis met de boodschap: ‘het zit tussen je oren’. Hierin schuilt een kern van waarheid. De meeste mensen die last hebben van tinnitus reageren namelijk anders op prikkels. En dat heeft weer te maken met de perceptie van stress, mensen met tinnitus zijn vaak gevoeliger voor geluid, zowel dat van de buitenwereld als dat in hun eigen hoofd. En omdat de geluidscentra van je hersenen zo nauw in verband staan met allerlei emotionele centra, kan iemand met tinnitus al gauw in een negatieve spiraal van stress, angst, wanhoop of paniek belanden.

Vermijding als gevolg van het negatief ervaren van een geluidsprikkel. Dit kun je vergelijken met de manier waarop je lichaam bijvoorbeeld pijn wil vermijden. Daar is op zich niks mis mee. Maar bij tinnitus houdt de prikkel – en dus het vervelende geluid – aan, en daarmee blijft ook het Fight/Flight systeem actief dat die prikkel interpreteert als een dreiging. Een disbalans in het autonome zenuwstelsel genereert dus een vals alarm, maar de stress die hieruit voortvloeit is wel degelijk echt!

Psychische en/of lichamelijke klachten en Acceptance and Commitment Therapy

Bij onplezierige gedachten, gevoelens of lichamelijke sensaties hebben mensen vaak de neiging om deze te onderdrukken en te vermijden. Dit controlegedrag kan een probleem worden en ervoor zorgen dat iemand uit het oog verliest wat belangrijk is in het leven. Bij ACT leer je een milde en open houding aan te nemen tegenover alles wat je denkt, voelt en ervaart. Ook onderzoek je tegelijkertijd welke waarden in jouw leven belangrijk zijn om vervolgens je gedrag op deze waarden af te stemmen.

Terug naar de praktijk en Henk.

In de therapeutische gesprekken besteedden we zowel aandacht aan psycho-educatie als aan coping. Henk leerde in onze gesprekken om te gaan leven vanuit zijn waarden: “wat vind ik echt belangrijk en hoeveel tijd en energie wil ik hierin stoppen”. Waarden zijn richtinggevende principes, die het leven zinvol en waardevol maken. Voor Henk betekende dit afscheid nemen van veel verplichtingen en meer aandacht geven aan rust/beweging en ontspanning.

Het betekende in de praktijk ook dat Henk ging experimenteren met wandelen, letterlijk in een cirkel rondom zijn huis. Op deze wijze kon hij als hij moe werd relatief snel terug gaan naar huis. Maar het betekende ook grenzen opzoeken, twee stappen vooruit en vaak ook weer een stap achteruit. Centraal bleef staan het leren luisteren naar zijn lichaam en het juist interpreteren van deze signalen.

Daarnaast ging Henk werken aan zijn verstoorde slaap-waakritme. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het in-control willen zijn. Maar het lichaam laat zich niet dwingen en streeft altijd van nature homeostase na. Voor Henk zorgde dit voor vele lessen in ‘geduld’, en met vallen en opstaan bereikte hij na een half jaar weer een gezond dag-nacht-ritme. Henk heeft me verteld dat hij in deze tijd vele boeken heeft gelezen in de nacht, wat ervoor zorgde dat zijn brein rustig werd. Uiteraard geen spannende thrillers, omdat dat een trigger kan zijn voor zijn oorsuizen.

Een dagboekje bijhouden

Gedurende de gehele behandeling heeft Henk een dagboekje bijgehouden, waarin hij opschreef wat er met hem gebeurde als gevolg van de lichamelijke sensaties die hij waarnam in zijn oor en de uitwerking hiervan op zijn gedachten. Na verloop van tijd wist Henk welke situaties leidden tot een toename of juist afname van klachten. Dit hielp vooral om te leren omgaan met zijn tinnitus, die in zijn geval duidelijk werd veroorzaakt door psychische overbelasting, namelijk zijn burn-out. Hij wist nu dat er fysiek niets mis was met zijn oor, er geen schade was aan zijn oor, maar dat alleen zijn stressrespons zorgde voor een toename van de klachten. Op het moment dat hij dit kon accepteren namen de klachten ook geleidelijk af. Het heeft ruim anderhalf jaar geduurd om de klachten naar een acceptabel niveau terug te brengen en zijn oor blijft een trigger voor stress. Maar Henk weet nu wat hij hieraan kan doen, dat alleen al geeft voldoende vertrouwen voor de toekomst.

Tip! Bekijk de Top 10 coaches bij jou in de buurt
zoeken


miniwizard.svgOver deze coach
coachidee - praktijk voor psychosociale zorg en bedrijfsmaatschappelijk werk
8,8score_fullscore_fullscore_fullscore_fullscore_half (1)
Als coach / therapeut begeleid ik personen in hun leer- en ontwikkelproces, leer ze om te gaan met problemen en ondersteun hen bij het zelf vinden van antwoorden op vragen die spelen in hun leven. Thema's kunnen zijn geldproblemen, angst, stress, milde depressie, burn-out etc., maar ook loopbaanbegeleiding en/of het afnemen van een DISC persoonlijkheidsanalyse. Ondersteuning van lichaam en geest op basis van orthomoleculaire geneeskunde en/ of het Heartmath veerkrachtprogramma. Aanbieder van maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg binnen Sociaal Domein Limburg-Noord.
Lees meer...
Gratis en vrijblijvend

Wat kost een undefined?

Een undefined kost undefined tussen de ,- en,- Een undefined mag zelf de tarieven bepalen, vraag daarom vooraf een offerte aan. Wat een undefined kost heeft ook te maken met wat jouw specifieke wensen zijn.

Relevante expert blogs